مولتی متر، آوومتر یا آمپر متر یک ابزار برای اندازه‌گیری و انجام تست‌های مختلف در مدارهای الکتریکی و الکترونیکی است. این وسیله می‌تواند ولتاژ، جریان، مقاومت، ظرفیت، فرکانس و دما را اندازه‌گیری کند. بعضی از دستگاه‌ها قابلیت تست دوقطبی (پیداکردن سوسپانس) و تشخیص خطای دوربین (Non-Contact Voltage Tester) را نیز دارند. Multimeter از مهم‌ترین ابزارآلات تجهیزات تست و اندازه‌گیری است که بدون شک در آزمایشگاه‌های برق، کارگاه‌ها و تعمیرگاه‌ها یافت می‌شود.
مولتی متر چیست؟
در این دستگاه، کمیت الکتریکی موردنظر برای اندازه‌گیری به‌وسیله یک سلکتور قابل چرخش تعیین می‌شود. Ω مقاومت الکتریکی، V اختلاف پتانسیل، A شدت جریان، AC جریان متناوب و DC جریان مستقیم را نشان می‌دهند. یک آوومتر از پنج قسمت اصلی تشکیل شده است:
- صفحه نمایش: این صفحه برای نمایش مقادیر اندازه‌گیری‌شده استفاده می‌شود.
- دستگاه اندازه‌گیری: این وسیله سوییچ ورودی، پروب‌های اندازه‌گیری و قسمت الکترونیکی را شامل می‌شود که سیگنال را تبدیل به مقادیر قابل خواندن بر روی صفحه نمایش می‌کند.
- منبع تغذیه: منبع تغذیه برای تامین برق لازم برای عملکرد این وسیله به‌کار می‌رود.
- اتصال: این دستگاه شامل پروب‌های اتصال به قطعات الکترونیک یا سوییچ‌ها است.
- کالیبراسیون: این دستگاه برای تنظیم، تعمیر دقت و صحت اندازه‌گیری‌های آوومتر استفاده می‌شود.
الکتروموتور چیست؟
انواع و کاربرد مولتی متر
این دستگاه‌ها دو نوع اصلی دارند که شامل آنالوگ (عقربه‌ای) و دیجیتال (رقمی)است.. امروزه نوع عقربه‌ای دیگر کاربرد فراوانی ندارد و نوع دیجیتالی با توجه به دقت بالایی که دارد بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آنالوگ
این وسیله با استفاده از سوییچ‌ها و نوارهای مقیاس‌دار بر روی صفحه نمایش، مقدار اندازه‌گیری‌شده را نشان می‌دهد. این نوع بر پایه یک میکرومتر ساخته شده است. نوع آنالوگ نسبت به دستگاه‌های دیجیتال ارزان‌تر است ، اما باید توجه داشته باشید که اعداد دقیقی را نمی‌توان از آن‌ها به دست آورد. در ضمن، این نوع از آمپرمتر در مقابل ضربه بسیار حساس هستند.
مولتی متر دیجیتال
در مولتی متر دیجیتال با استفاده از نمایشگر دیجیتال به‌جای نوارهای مقیاس‌دار، اعداد به‌دست‌آمده نمایش داده می‌شوند. این وسیله با استفاده از تکنولوژی الکترونیکی، قادر به نمایش دقیق مقادیر اندازه‌گیری شده است. نوع دیجیتالی این دستگاه قابلیت اندازه‌گیری مقادیر بسیار کوچک‌تر و بزرگ‌تر را نیز دارد و حتی برخی از مدل‌ها قابلیت اتصال به کامپیوتر و ذخیره‌سازی داده‌ها را نیز خواهند داشت.
نحوه اندازه‌گیری ولتاژ
برای اندازه‌گیری ولتاژ، ابتدا باید وسیله را در حالت مناسب قرار دهید. برای اندازه‌گیری ولتاژ مستقیم (DC)، سوییچ دستگاه را بر روی حالت V (ولتاژ) قرار دهید. سپس دو سر وسیله را به نقاط موردنظر برای اندازه‌گیری وصل کنید. برای اندازه‌گیری ولتاژ متناوب (AC)، باید سوییچ فرکانس را در محدوده مناسب تنظیم کنید.
بعد از اتصال سرها به نقاط موردنظر، صفحه نمایش دستگاه مقدار ولتاژ را نشان خواهد داد. در نوع آنالوگ، با استفاده از نوارهای مقیاس‌دار روی صفحه نمایش، مقدار ولتاژ را بخوانید و تخمین بزنید. در نوع دیجیتالی، مقدار ولتاژ به‌صورت عددی دقیق، روی نمایشگر دیجیتال نمایش داده می‌شود.
نحوه اندازه‌گیری جریان
اصلی‌ترین کاربرد این دستگاه اندازه‌گیری جریان الکتریکی است. برای اندازه‌گیری جریان مستقیم (DC)، سوییچ دستگاه را بر روی حالت A (جریان) قرار دهید، سپس یکی از سرها را به نقطه مثبت وسیله یا مدار وصل کنید و سر دیگر را به سر دستگاه اتصال دهید.
برای اندازه‌گیری جریان متناوب (AC)، باید سوییچ فرکانس را در محدوده مناسب تنظیم کنید. بعد از اتصال سرها به نقاط موردنظر، صفحه نمایش مقدار جریان را نشان خواهد داد.
تجهیزات اتوماسیون صنعتی: اینورتر
نحوه اندازه‌گیری مقاومت
برای اندازه‌گیری مقاومت، سوییچ دستگاه را بر روی حالت Ω (اُمگا) قرار دهید. سپس دو سر وسیله را به دو سر موردنظر برای اندازه‌گیری مقاومت وصل کنید. توجه داشته باشید که در هنگام اتصال، دستگاه یا مداری که می‌خواهید مقاومت آن را اندازه بگیرید، باید خاموش باشد.
بعد از اتصال سرها، صفحه نمایش مقدار مقاومت را نشان خواهد داد. هنگام اندازه‌گیری مقاومت، از اتصال سرها به نقاط دارای ولتاژ خروجی خودداری کنید تا ولتاژ بین سرهای Multimeter وارد نشود و دستگاه آسیب نبیند.
نکات مهم هنگام خرید مولتی متر
برای خرید مولتی متر، به چند نکته مهم باید توجه کرد:
محدوده اندازه‌گیری
محدوده اندازه‌گیری این دستگاه‌ها باید بیشتر از نیاز شما باشد. برای مثال، اگر شما قصد اندازه‌گیری ولتاژ تا 100 ولت را دارید، وسیله‌ای با محدوده حداقل 200 ولت را انتخاب کنید.
دقت
دقت عامل مهمی در خرید است. دقت این دستگاه‌ها با واحد “تعداد رقم” نشان داده می‌شود. مثلا، یک آوومتر با دقت 2/31 رقم، می‌تواند تا عددی با سه رقم قبل از ممیز و یک رقم بعد از ممیز را نشان دهد. بنابراین، برای اندازه‌گیری دقیق، دستگاهی با دقت بالاتر انتخاب کنید.
قابلیت‌های اضافی
برخی از این دستگاه‌ها قابلیت‌های اضافی مانند اندازه‌گیری جریان، تست دیود، تست ترانزیستور و… را دارند. بنابراین، در صورت نیاز به این قابلیت‌ها، آمپر‌متری با این قابلیت‌ها را انتخاب کنید.
قیمت مولتی متر
قیمت مولتی متر نیز یک عامل مهم در خرید محسوب می‌شود. بر اساس نیاز و بودجه خود، دستگاهی با قیمت مناسب انتخاب کنید. در ایران برند CEM باکیفیت‌ترین مولتی مترها را با بهترین کیفیت عرضه می‌کند.
جمع‌بندی
مولتی متر یک ابزار بسیار کاربردی برای اندازه‌گیری ولتاژ، جریان، مقاومت و سایر پارامترهای الکتریکی است. با توجه به نکات فوق، می‌توانید یک دستگاه مناسب برای نیازهای خود انتخاب کنید. حتما قبل از خرید، نظرات و تجربیات کاربران دیگر را نیز مطالعه کنید تا از کیفیت و عملکرد دستگاه انتخابی خود مطمئن شوید.